Chołojec – przepis. Co to jest za danie i skąd pochodzi?

Słyszeliście kiedyś o daniu o tak intrygującej nazwie jak chołojec? To prawdziwa kulinarna perełka, głęboko zakorzeniona w tradycji kuchni kresowej szczególnie popularne na pograniczu polsko-ukraińskim – głównie w regionach Lubelszczyzny, Roztocza, Podkarpacia oraz na Podlasiu. Często nazywany również tchołojec, ten wypiek to idealny przykład prostoty i pomysłowości dawnych gospodyń, które potrafiły wyczarować smaczne dania z dostępnych składników. Dowiedzcie się, co to jest chołojec i dlaczego warto, aby powrócił na nasze stoły.

Chołojec – co to takiego?

Zastanawiacie się, skąd pochodzi chołojec i z czego jest zrobiony? Chołojec to tradycyjne danie występujące na pograniczu polsko-ukraińskim, a w Polsce szczególnie popularne na Lubelszczyźnie oraz w regionach Roztocza i Podkarpacia. To potrawa domowa, chętnie przygotowywana w różnych środowiskach, szczególnie dzięki swojej prostocie i wykorzystaniu dostępnych składników.

Podstawą chołojca są resztki chleba, które zalewa się gorącym wywarem – najczęściej z warzyw, czasem rosołem lub nawet tylko wrzątkiem – a całość przyprawia się czosnkiem, solą, pieprzem oraz dodaje się niekiedy skwarki lub cebulę. Takie wykorzystanie resztek pieczywa doskonale wpisuje się w założenia kuchni „zero waste”. Danie powstało z potrzeby maksymalnego wykorzystania dostępnych produktów.

Warto podkreślić, że chołojec może mieć różne warianty w zależności od regionu oraz dostępności składników. Istnieją różne wersje chołojca – bogatsze – z ciasta ziemniaczanego z nadzieniem lub prostsze – z chleba i wywaru. Polecamy spróbować wariantu z ciasta ziemniaczanego. Wówczas chołojec może stanowić samodzielne danie, albo być dodatkiem do np. mięs. W wariancie z ziemniakami podstawą jest ciasto ziemniaczane, podobne do tego na placki ziemniaczane, ale często z dodatkiem mąki. Właśnie w cieście tkwi sekret jego wilgotności i sytości. Charakterystycznym elementem jest nadzienie – tradycyjnie jest to kasza gryczana, często z dodatkiem skwarków z boczku czy słoniny, a czasem i cebuli. Całość zapieka się w piecu lub piekarniku, aż do uzyskania złocistej, chrupiącej skórki i miękkiego wnętrza. Nasz przepis na chołojec krok po kroku pomoże wam odtworzyć ten smak.

Chołojec – idealny przepis

Aby zrobić ciasto ziemniaczane na chołojec będziecie potrzebowali około 1 kilograma ziemniaków, jajko, 2-3 łyżki mąki pszennej oraz sól i pieprz do smaku. Dodatkowo przygotujcie składniki na nadzienie: szklankę ugotowanej kaszy gryczanej, skwarki z boczku lub słoniny, pokrojoną i podsmażoną cebulę i przyprawy do smaku – sól i pieprz.

Przygotowanie autentycznego chołojca nie jest skomplikowane, choć wymaga trochę czasu na starcie. Obierzcie ziemniaki i zetrzyjcie na tarce, a następnie odciśnijcie nadmiar wody. Kolejnym krokiem jest połączenie ziemniaków z jajkiem, mąką, solą i pieprzem w jednolite ciasto. Na patelni podsmażcie cebulę ze skwarkami i dodajcie ugotowaną kaszę gryczaną. Nadzienie doprawcie solą i pieprzem. Rozłóżcie ciasto na blasze a na środku rozprowadźcie nadzienie, po czym uformujcie całość, umieszczając nadzienie w środku, by uformować kształt bochenka.Pieczcie chołojec w piekarniku nagranym do 180-200°C przez 40-50 minut, aż ciasto nabierze złocistego koloru.

Efektem waszej pracy jest pyszne, aromatyczne danie, które doskonale sprawdzi się jako samodzielny posiłek lub dodatek do mięsnych potraw. Przepis na chołojec można podać razem z kwaśną śmietaną lub sosem grzybowym. Chołojec to prawdziwy comfort food, który z pewnością posmakuje waszym gościom.