Większości z nas wydaje się, że to nasze wybory dotyczące energii i transportu powodują najpoważniejsze szkody dla środowiska. W rzeczywistości jednak największe znaczenie ma system produkcji żywności.

Światowa populacja nieustannie rośnie - przed końcem 2050 roku na Ziemi może żyć nawet 10 miliardów ludzi[1]. Dlatego musimy zatroszczyć się o to, by zapewnić odpowiednie zasoby zarówno nam samym, jak i przyszłym pokoleniom, oraz przystosować się do zmieniających się warunków na naszej planecie. Jesteśmy jednak dobrej myśli, ponieważ obserwujemy, że coraz więcej osób, a nawet całe społeczności, pragną wprowadzić pozytywne zmiany dla lepszego funkcjonowania Ziemi.

Nasze starania często rozpoczynają się od drobnych zmian w codziennych przyzwyczajeniach, takich jak używanie toreb albo butelek wielokrotnego użytku, a kończą się na wysoko rozwiniętej technologii, ograniczającej zużycie energii na wielką skalę. Mimo wszystko, nadal obszarem o dużym znaczeniu, w którym potrzebne są przeobrażenia, jest globalny system produkcji żywności.
Czy ma to związek z tym, co kładziemy na nasze talerze? Otóż tak, i to znacznie większy niż nam się wydaje!

Znaczna część produktów obecnych na liście „50 Roślin Przyszłości” może być dla wielu osób nowością, co jest znakomitym pretekstem do odświeżenia jadłospisu i poznania nowych smaków. Będzie to korzystne zarówno dla naszego podniebienia, jak i dla funkcjonowania naszej planety. Większe spożycie mniej popularnych odmian ziaren, takich jak orkisz, komosa ryżowa (quinoa) czy gryka, oraz warzyw, między innymi kapusty, jarmużu i szpinaku, może wpłynąć na rolników i zachęcić ich do zwiększania różnorodności upraw. Przełoży się to wprost na stabilność systemu produkcji żywności.

Poniżej przedstawiamy garść porad na to, jak włączyć produkty z listy „50 Roślin Przyszłości” do dowolnego posiłku.

Jak nasze wybory żywieniowe wpływają na środowisko?

Ogólnie rzecz ujmując, człowiek jest istotą skłonną do przyzwyczajeń, co znajduje odzwierciedlenie w naszych wyborach żywieniowych. Na potwierdzenie tych słów wystarczy fakt, że na 60% globalnego spożycia roślin składają się zaledwie trzy produkty (pszenica, ryż i kukurydza)[1].
Jakie są konsekwencje nadmiernej zależności od tak małej ilości podstawowych produktów? Skutki są poważne, gdyż sposoby uprawy żywności mają znaczny wpływ na środowisko i światowe zasoby wodne. Aby sprostać dużemu zapotrzebowaniu na niewielką grupę produktów, rolnicy są zmuszeni wysiewać wciąż te same rośliny. Taką praktykę nazywamy uprawą monokulturową.
Ziemia, podobnie jak nasze ciała, do właściwego funkcjonowania potrzebuje różnorodnych pokarmów. Monokultury ogołacają ziemię uprawną ze składników mineralnych, zagrażając przyszłym uprawom właśnie tych roślin, od których ludzkość jest obecnie silnie zależna. Dlatego tak ważne jest poznawanie i wykorzystywanie nowych produktów. Włączanie do jadłospisu warzyw, które znalazły się na liście „50 Roślin Przyszłości”, to drobna zmiana o ogromnym znaczeniu!

● Wybieraj rośliny! Około 60% emisji gazów cieplarnianych w rolnictwie pochodzi z upraw przeznaczonych na pasze dla zwierząt rzeźnych. Dlatego znaczące jest sukcesywne, nawet w niewielkim stopniu, zastępowanie mięsa warzywami strączkowymi. Co powiecie na garść strączków, na przykład soczewicy lub czarnej fasoli, dodanych do gulaszu czy zapiekanki zamiast mięsa?

● Poznaj ziarna! Ziarna i zboża to nie tylko ryż i pszenica! Bezglutenowa, bogata w białko gryka, ugotowana w mleku z owocami, staje się wspaniałym śniadaniem na ciepło. Z kolei orzechowy w smaku szarłat użyty do risotto to swoista podróż w czasie – do epoki starożytnych odmian zbóż.

● Zasmakuj w całym wachlarzu warzyw! Czy wiecie, że znamy ponad 20 tysięcy jadalnych roślin, a na co dzień sięgamy po zaledwie 150 – 200 gatunków? Mamy sporo do nadrobienia! Zachęcamy, by sięgnąć po słodszego pomidora pomarańczowego zamiast tego dobrze nam znanego, po bogatą w witaminy botwinkę użytą do następnej sałatki i po zieleninę z patelni.

Rada Gospodarcza i Społeczna OZN, Dział Zaludnienia (2015). Prognozy zaludnienia świata: Wydanie z 2015., Kluczowe odkrycia i Tabele. Dokument Nr ESA/P/WP.241

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa. Czym jest agrobioróżnorodność? Fakty [jęz. angielski]. [ONLINE] dostępne pod: http:/www.fao.org/docrep/007/y5609e/y5609e01.htm#bm1 [Dostęp: listopad 2018]. Dane FAOSTAT dostępne pod: http:/www.fao.org/faostat/en/#data/QC [Dostęp: listopad 2018]